Perakende sektörü 2016 yılından kaygılı

Türkiye’de perakende sektörünün ciro büyüklüğü geçen yıl 663 milyar liraya ulaştı. Sektör, bu yıl da %11-12 civarında bir büyüme hedefliyor. Ancak özellikle gıda dışı perakende kanallarında 2016’nın zor bir yıl olduğu görüşü hakim.

Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) ev sahipliğinde sektördeki 2015 yılı gerçekleşmeleri ile 2016 yılı beklentilerinin masaya yatırıldığı toplantı, 28 Ocak’ta gerçekleştirildi. Toplantıda, TAMPF ile PwC Türkiye işbirliğinde hazırlanan “Dönüşürken büyüyen Türkiye perakende sektörü” başlıklı rapor da kamuoyuna sunuldu.

Toplantıda konuşan TAMPF Başkanı Zafer Kurşun, tüm olumsuzluklara rağmen perakende sektörünün 2015’i yüzde 9’luk büyüme ile kapattığını belirterek, “Sektörün 2014’te 608 milyar lira olan ciro büyüklüğü, geçen yıl 663 milyar liraya ulaştı” dedi. Kurşun, bu ciroda organize perakendenin payının 217 milyar lira olduğunu dile getirdi.

Perakende sektörü olarak bu yıl yüzde 11-12 büyüme öngördüklerini vurgulayan Kurşun, “2016’da açılacak 10 yeni AVM’nin de katkısıyla modern perakendede istihdam sayısını 800 binden 850 bine yükselteceğiz” diye konuştu.

Organize perakende sektörünün sağlam alt yapısı sayesinde her yıl Türkiye ekonomisinin yaklaşık 2,5 katı hızla büyümesini sürdürdüğünü ifade eden Kurşun, dinamik bir yapıya sahip bulunan sektörün 2023’te dünya çapında markalar çıkarma hedefine emin adımlarla ilerlediğine dikkat çekti. TAMPF Başkanı Zafer Kurşun, sözlerine şöyle devam etti:

2016 tozpembe olmayacak

“Sektör açısından 2016 yılı tozpembe olmayacak. Komşu ülkelerle yaşanan sorunlar, petrol fiyatlarındaki gerilemeye paralel olarak Körfez ülkelerindeki talep düşüşü, avronun dolar karşısında değer kaybı ve artan şiddet olaylarının olumsuz yansımalarını hissedeceğiz. Her şeye rağmen hedefe odaklandık. Hükümetin orta vadede yüzde 4 büyüme beklentisi, yurt dışında mağaza ve marka sayısındaki artış, alternatif pazar imkanları, organize perakende oranının hala düşük olması, seçim atmosferinden çıkılması ve cari açığın son beş yılın en düşük seviyesine inmesi 2016’ya dair iyimserliğimizi artırıyor.”

Toplantıda konuşan Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkan Yardımcısı Mustafa Cem Eriç ise AVM’ler açısından 2015’in beklentilerin üzerinde bir büyümeyle kapatıldığını, 2016 için de umutlu olduklarını söyledi.

2016 yılı için ihtiyatlı bir iyimserlik içinde olduklarını belirten Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sami Kariyo ise en önemli risk olarak döviz kurlarını işaret etti. “İthalat üzerindeki vergilerin de perakende sektörü açısından olumsuz yansımaları olmasını bekliyoruz. Jeopolitik risklerden ve çevremizde yaşanan olaylardan ülkemizin etkilenmemesi beklenemez” diyen Kariyo, Türk markalarının 2016 sonunda yurt dışı mağaza sayısının 3 bin 750’ye ulaşmasını beklediklerini dile getirdi.

Gıda perakendeciliğinin cirosu 95 milyar TL

Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Nihat Özdemir ise modern perakende kategorileri arasında başı çeken gıda perakendeciliğinin, 2015’te yüzde 18 büyüyerek 95 milyar liralık ciroya ulaştığını söyledi.

Toplam gıda perakendesinin 411 milyar lira seviyesinde olduğunu anlatan Özdemir, “Marketler ve gıda servis zincirleri olarak, 2015’te 29 bin satış noktasına ve 270 bin kişilik istihdama ulaştık. Yoğun rekabetin yaşandığı gıda perakendeciliğinde üyelerimiz geliştirdikleri yeni formatlar sayesinde verimliliklerini artırarak tüketicimize daha hızlı ulaşmayı hedefliyorlar” şeklinde konuştu.

Kategori Mağazacılığı Derneği (KMD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu da gıda ve hazır giyimin dışında kalan modern perakende kategorilerinin 2015 cirosunun ortalama yüzde 5 artışla 65 milyar lira seviyelerine geldiğini bildirdi. Geçen yıl satış noktası sayısını 3 binden 3 bin 500’e, istihdamı ise 115 binden 120 bine çıkardıklarını belirten Özpamukçu, “Sektörün eleman ihtiyacına yönelik çözümler geliştirdik ve İSMEK ile birlikte yürüttüğümüz proje sayesinde sürekliliği olan bir Perakende Okulu açtık. Bu yıl tüketicilerimize yine en uygun fiyatlı ürünleri sunabilmek adına verimliliğimizi artırmaya odaklanacağız” ifadelerini kullandı.

Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer ise 2015’te yüzde 5 büyüme yakalayan yiyecek ve içecek hizmet perakendesinin 88 milyar liralık ciroya ulaştığı bilgisini paylaştı.

Ev dışı tüketim pazarına pozitif etki

Restoranlar açısından 2015’in en önemli gelişmesinin hızlı tüketim pazar büyüklüğünün yakalanması olduğunu vurgulayan Demirer, “İstanbul halen yiyecek ve içecek sektörünün yüzde 43’ünü elinde tutuyor. Çalışan nüfusun artması, özellikle kadınların çalışma hayatına girmesiyle ev dışı tüketim pazarının önümüzdeki dönemde de pozitif etkilenmesini bekliyoruz” diye konuştu.

Kiğılı Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı ise müşterinin önce fiyata baktığını vurguladı, Türkiye’de 500 liraya elbise satılmadığını kaydetti.

Asgari ücretin bin 300 liraya çıkmasıyla piyasanın alt üst olduğunu vurgulayan Kiğılı, tedarikçilerinin kendilerine düşen payı bilmediğini belirterek, “Bu artıştan benim üzerime ne kadar pay düşüyor? Bende 2 bin kişi çalışıyor, halen bilemiyorum. Bazı gerçekler var. 2016’da gördüğünüz en şanssız sektör hazır giyim. Hazır giyimde çok ciddi dalgalanmalar olacak, gidişat onu gösteriyor. Bir taraftan kur riski, bir taraftan ham madde fiyatları artıyor, bir taraftan halkın alım gücü düşüyor” şeklinde konuştu.

Pazar büyük oranda geleneksel perakendenin elinde

Toplantıda PwC Türkiye Perakende ve Tüketici Ürünleri Sektörü Lideri Adnan Akan, “Dönüşürken Büyüyen Türkiye Perakende Sektörü” başlıklı rapor hakkında bilgiler verdi.

Son dönemdeki birleşme ve satın almalara rağmen Türkiye’de pazarın yüzde 67’lik bölümünün halen geleneksel perakendenin elinde olduğunu belirten Akan, “Organizeye geçişin nispeten ağır olmasına ve dalgalanmalara rağmen sektör istikrarlı büyümesini sürdürecek. Toplam perakende, son 5 yıllık performansın ışığında yıllık ortalama yüzde 9 büyüyerek 2018 yılında 880 milyar liralık ciroya ulaşacak. Bu rakam içinde organize perakendenin payı artacak. Türkiye genelinde halen 360 olan AVM sayısı 2018 sonunda 415’e, AVM’lerdeki kiralanabilir satış alanı ise 10,5 milyon metrekareden 13 milyon metrekareye çıkacak” dedi.

İşte rapordan bazı veriler:

Perakende sektörünün yüzde 67’sini geleneksel, yüzde 33’ünü organize perakende oluşturuyor.

Toplam perakende satışlarının yüzde 62’sini gerçekleştiren gıda sektöründe, geleneksel perakendecilerin payı yüzde 77’yi buluyor.

Sektör, 2014 yılında her gün ortalama 15 mağaza açabilen bir tempoya ulaştı.

Perakende e-ticaret hacmi 2014’te yüzde 37 büyüyerek, 10 milyar lira oldu.

Türkiye perakende sektörü orta vadede her yıl ortalama yüzde 9 büyüyecek ve 2018’de yaklaşık 880 milyar lira ciroya ulaşacak.

Türkiye’de halen bin kişiye düşen kiralanabilir alan 135 metre kare.

2018’de Türkiye genelinde AVM sayısı 415’e, toplam kiralanabilir alan 13 milyon metrekareye çıkacak.

Metrekare başına aylık ciro 703 lira. Metrekare başına ortaya konan ortalama KDV 70 lira.

Üç yılda inşa edilecek 55 yeni AVM’deki satış alanları ile aylık ilave olarak 198 milyon lira KDV geliri yaratılacak.

Türkiye’de 2014 yılında hane halkı başına ortalama tüketim harcaması tahmini 2 bin 848 lira.

Dünyada 2012- 2025 yılları arasında toptan ve perakende satış sektöründe net 1,6 milyon kişiye ek iş fırsatı doğacak.